1.2.2011
Ζαν Κοέν.
Το κομμάτι αυτό το γράφω για να γλυτώσω από τις ερωτήσεις της μητέρας μου σχετικά με τα συμβαίνοντα στην Αίγυπτο, και παρόλο που μου ρίχνει 18 χρόνια χειρίζεται τον υπολογιστή μια χαρά.
Σε άρθρο μου στην Καθημερινή τον Αύγουστο του 1990 με τίτλο «Οι επιπτώσεις μετά την κρίση στον Περσικό κόλπο», έγραφα σε μια παράγραφο:
«Ορισμένα [Αραβικά] κράτη θα κάνουν μόνο μικρές αλλαγές και αυτά σε ορισμένους μόνο τομείς, σε άλλα κράτη θα γίνουν πιο μεγάλες αλλαγές, γενικώς όμως και τηρουμένων των αναλογιών, θα δούμε το φαινόμενο της κατάρρευσης του συστήματος στην Ανατολική Ευρώπη να επαναλαμβάνεται και στον Αραβικό κόσμο.»
Φαίνεται πως έφτασε η ώρα.
Πρώτη ξεκίνησε η Τυνησία και μετά εξαπλώθηκε στην Αίγυπτο, την Ιορδανία, την Υεμένη, και ας μη ξεχνάμε το Λίβανο και την πολιτική κρίση εδώ και μερικές εβδομάδες με πρωταγωνιστή την Χεζχμπολάχ.
Με εξαίρεση τις χώρες που έχουν πετρέλαιο, οι υπόλοιπες είναι χώρες φτωχές με τεράστια ανεργία και με νεανικό πληθυσμό που σε ορισμένα κράτη φτάνει και πάνω από το 50%. Τα δυο τρίτα των 80 εκατομμυρίων κατοίκων της Αιγύπτου είναι ηλικίας κάτω των 30 ετών. Το 40% του πληθυσμού ζει με λιγότερο από δυο δολάρια την ημέρα. Αν, επιπλέον της φτώχειας, συμπεριλάβετε και την έλλειψη ελευθερίας σε βασικά ανθρώπινα δικαιώματα συν τις υπηρεσίες ασφαλείας που δρουν ανεξέλεγκτα εναντίον του πληθυσμού, είναι εύκολο να καταλάβει κανείς τις εξεγέρσεις.
Μέχρι τώρα η Δύση, και παλιότερα η Σοβιετική Ένωση, υποστήριζαν τα δικτατορικά καθεστώτα διότι τους βόλευε αφάνταστα που τα είχαν σήκω-σήκω κάτσε-κάτσε και ας μιλάγανε κάθε τόσο για εκδημοκρατισμό. Ήταν απλώς κουβέντες του αέρα. Απόδειξη ότι, ακόμα και μέχρι χθες, ο Ομπάμα και η Χίλαρι Κλίντον δεν ζητήσανε την παραίτηση του Μουμπάρακ, απλώς είπανε ότι πρέπει να γίνουν κάποιες αλλαγές προς ένα πιο δημοκρατικό πολίτευμα.
Ο λόγος; Ο φόβος του Ισλαμικού φονταμενταλισμού και δικαιολογημένα. Το τελευταίο παράδειγμα ήταν με την Παλαιστινιακή Αρχή όπου ο Πρόεδρος Μπους υιός είχε ζητήσει ελεύθερες εκλογές και, όταν κέρδισε η Χαμάς, τράβαγε τα μαλλιά του.
Οι Ισλαμικές οργανώσεις, εδώ και δεκαετίες ολόκληρες, προσφέρουν έναν κοινωνικό ρόλο που δεν μπορούν να προσφέρουν οι κυβερνήσεις σε παιδεία, υγεία, συντάξεις κλπ. και ως εκ τούτου αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του απλού ανθρώπου, γι’ αυτό και έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες εκλογής.
Όποιος π.χ. πιστεύει πως, αν γίνουν ελεύθερες εκλογές στην Αίγυπτο θα τις κερδίσει ο Mohamed Mustafa ElBaradei, πλανάται πλάνη οικτρά διότι τις εκλογές δεν θα τις κερδίσουν οι 10 εκατομμύρια φοιτητές, οι πλούσιοι και η μεσαία τάξη αλλά τα 70 εκατομμύρια των φτωχών αγροτών και εργατών που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα και δεν έχουν δει τίποτα το αξιόλογο μέχρι σήμερα από τις δικτατορικές κυβερνήσεις της Αιγύπτου. Και αυτοί θα ψηφίσουν τους Αδελφούς Μουσουλμάνους. Αυτό φοβάται η Δύση. Και αυτό θα γίνει σύντομα αφού πιστεύω πως ο στρατός θα δηλώσει, όπως έγινε και στο Ιράν, ότι δεν θα κινηθεί εναντίον των διαδηλωτών.
Και δεν είναι μόνον η Αίγυπτος. Στην Ιορδανία, η Μουσουλμανική Αδελφότητα η οποία ηγείται των ταραχών, κάλεσε χθες το λαό σε νέες κινητοποιήσεις με αίτημα πολιτικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις. «Θα συνεχίσουμε τις διαμαρτυρίες μας μέχρι να ικανοποιηθούν τα αιτήματά μας», είπε ο εκπρόσωπος της οργάνωσης Jamil Abu Bakr αναφερόμενος στο αίτημα για εκλογή του πρωθυπουργού και των μελών του υπουργικού συμβουλίου τους οποίους σήμερα διορίζει ο βασιλιάς Αμπντάλα.
Είναι τυχαίο άραγε ότι η πρώτη δήλωση που έκανε όταν επέστρεψε χθες στην Τυνησία από την εξορία του στο Λονδίνο ο θρησκευτικός ηγέτες Tachid Ghannouchi, ήταν «εγώ δεν είμαι Χομεϊνί». Ήθελε να καθησυχάσει τη Δύση.
Εν ολίγοις, στα επόμενα λίγα χρόνια (5-7) οι Αραβικές χώρες θα πέσουν στα χέρια των Ισλαμιστών είτε μετριοπαθών είτε σκληροπυρηνικών. Το ερώτημα είναι ποιες θα είναι οι επιπτώσεις για τη Δύση γενικότερα και για την περιοχή μας ειδικότερα.
Ας ξεκινήσουμε με την Τουρκία η οποία, στην προσπάθεια της να γίνει η ηγέτιδα δύναμη του Αραβικού κόσμου (και γιατί όχι και του Μουσουλμανικού), θ’ αναγκαστεί να γίνει πιο φονταμενταλιστική, ίσως όχι σε στυλ Ιράν αλλά οπωσδήποτε πιο φονταμενταλιστική. Άλλωστε, ας μη ξεχνάμε πως συναγωνίζεται το σκληροπυρηνικό Ιράν για την Αραβική πρωτοκαθεδρία.
Το Ισραήλ θα βρεθεί να είναι περικυκλωμένο από φονταμενταλιστικές χώρες που, στην καλύτερη περίπτωση, δεν θα το βλέπουν με καλό μάτι. Αυτό όμως δεν είναι και τόσο αρνητικό αφού η Δύση θα έρθει πιο κοντά του στην προσπάθεια της ν’ ανακόψει την εξάπλωση του φονταμενταλισμού. Ας μη ξεχνάμε πως το Ισραήλ είναι το μοναδικό κράτος στην περιοχή που, όχι μόνο είναι δημοκρατικό, αλλά και Ευρωπαϊκό στον τρόπο σκέψης και ως εκ τούτου το μοναδικό κράτος που η Δύση μπορεί να βασιστεί επάνω του σε περίπτωση ανάγκης.
Η άλλη χώρα που θα ευνοηθεί από την εξάπλωση του φονταμενταλισμού στις Αραβικές χώρες θα είναι η Ελλάδα. Η Ευρώπη θα καταλάβει επιτέλους ότι η Ελλάδα είναι τα νότια σύνορά της και πρέπει να τα προστατεύσει πάση θυσία από τη διείσδυση του φονταμενταλισμού μέσω των λαθρομεταναστών και γι’ αυτό θα προσφέρει απλόχερα βοήθεια.
Το βασικό μέλημα της Δύσης θα είναι να περιορίσει όσο μπορεί την εγκατάσταση Μουσουλμάνων στα κράτη της. Δεν είναι τυχαίο ότι, τους τελευταίους μήνες, βλέπουμε διάφορα Ευρωπαϊκά κράτη να περνάνε νόμους εναντίον των μεταναστών.
Τέλος, οι ανατροπές αυτές θα έχουν επιπτώσεις και στην ενέργεια γενικότερα «αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία» όπως έλεγε και ο Moustache στην ταινία του 1964 Irma la Douce.