Ιστοσελίδα Ιωσήφ Βαένα Τετάρτη 15.5.2024
Ιωσήφ Βαενά
Οταν μεγάλωνα ήξερα οτι δεν μπορούσα να γίνω τα πάντα, πχ δεν μπορούσα να γίνω πιλότος γιατί είχα αστιγματισμό. Ενα ακόμα πράγμα που δεν μπορούσα να γίνω ήταν δάσκαλος γιατί ήμουν Εβραίος. Δεν σας κακολογώ που δεν το ξέρετε, είμαι σίγουρος οτι ούτε πολλοί Εβραίοι δεν θα το ξέρουν οτι υπήρχε επίσημα, (βέβαια κακολογώ την ΟΛΜΕ που ήταν ενήμερη για το απαρτχάιντ μαζί με την ευρύτερη Αριστερά). Ανήκε στο σύνολο της εβραϊκής εμπειρίας στην Ελλάδα που μεταδίδονταν άγραφα και περιλάμβανε τους μορφασμούς του πατέρα μου όταν τον ρωτούσα γιατί οι αυλές στο Πανόραμα είχαν εβραϊκά γράμματα ή στα υβριστικά γκραφίτι στον τοίχο του σπιτιού μου δίπλα από το πρώην εβραϊκό νοσοκομείο Χίρς, νυν Ιπποκράτειο.
Αυτή την εβραϊκή εμπειρία δοκίμασε να διηγηθεί, μέσω επιστημονικών εργασιών, ένα συνέδριο που διοργανώθηκε στην Αθήνα στο Ιστορικό Αρχείο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργασίες θα παρουσίαζαν νέοι και λιγότερο νέοι ιστορικοί - Εβραίοι και Χριστιανοί. Στο πρόγραμμα (στο πρώτο σχόλιο) μπορεί να διαβάσει κανείς και τους συμμετέχοντες, μεταξύ των οποίων ανοικτά οργανωμένοι στην Αριστερά οι οποίοι στο Facebook τους είχαν φιλοπαλαιστινιακές αναρτήσεις - λυπάμαι που αναγκάζομαι να το διευκρινίσω σαν να παρουσιάζω πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων αλλά θα καταλάβετε γιατί το τονίζω.
Αυτή η ημερίδα για τους Ελληνες Εβραίους δέχθηκε ένα τεράστιο πόλεμο από έναν ισχυρό Ελληνα Χριστιανό πανεπιστημιακό, τον κ.Αντώνη Λιάκο, που ζήτησε είτε να ακυρωθεί, είτε οι συμμετέχοντες να καταδικάσουν το Ισραήλ. Στάλθηκαν email, ειπώθηκαν βαριές κατηγορίες και δημιουργήθηκε ένα κλίμα εκφοβισμού- νομίζω οτι είναι κατανοητή η διαφορά δύναμης μεταξύ ενός πανίσχυρου πανεπιστημιακού στην κορυφή της ιεραρχίας, με γνωστές διασυνδέσεις στην εξουσία και νεώτερων ακαδημαϊκών, χαμηλότερα στην "τροφική αλυσίδα". Ορισμένοι αποφάσισαν να μην παρακολουθήσουν την ημερίδα ώστε να μην εκτεθούν επαγγελματικά- και όσοι εξ αυτών ήταν Εβραίοι, για να μην αντιμετωπίσουν εχθρικό κλίμα, προπηλακισμούς ή και κάτι χειρότερο (άλλωστε εκείνες τις ημέρες στην Αθήνα είχαν επιτεθεί ενάντια σε Ισραηλινούς τουρίστες προκαλώντας ζημιές στο ξενοδοχείο που έμεναν και τέτοιοι άνθρωποι δεν ξεχωρίζουν τη διαφορά μεταξύ Εβραίων και Ισραηλινών).
Μετά το πέρας της ημερίδας, η πανεπιστημιακός Λήδα Παπαστεφανάκη υποστήριξε ότι το να συμμετέχει κανείς σε μια τέτοια επιστημονική ημερίδα στην Ελλάδα για τους Έλληνες Εβραίους, ενώ γίνεται πόλεμος στην Γάζα είναι "σαν να μιλά για τη γερμανική κουλτούρα, ενώ οι Ναζί σφάζουν στην Κάνδανο". Στην ανάρτησή της κοτσάρισε και μια φωτογραφία μιας εκτέλεσης στην Κάνδανο. Δηλαδή, με βάση αυτή τη λογική η ελληνική εβραϊκή κουλτούρα ταυτίζεται με την ισραηλινή, και άρα δεν μπορείς να μιλάς για την (ελληνική, ξαναλέω) εβραϊκή κουλτούρα ενώ είναι σε εξέλιξη ο πόλεμος (περιττό να πώ ότι σύμφωνα με το αλληγορικό σχήμα της κ. Παπαστεφανάκη οι Ισραηλινοί είναι Ναζι). Στο τέλος ο κ. Λιάκος είπε οτι η σιωπή όσων συμμετείχαν στην ημερίδα είναι "σμύρνα και λιβανωτός στους ισχυρούς". Ποιοί είναι οι ισχυροί; Αφηστε την φαντασία σας να οργιάσει.
Τις τελευταίες εβδομάδες διαβάζω από γνωστούς πανεπιστημιακούς αναρτήσεις για την ακαδημαϊκή ελευθερία για τις διαδηλώσεις φιλο-παλαιστινίων φοιτητών στις ΗΠΑ. Σε όσους είχα το θάρρος τους υπενθύμιζα οτι εδώ είναι Ελλάδα, δεν κινδυνεύουμε από υπερβολική λογοκρισία του φιλοπαλαιστινιακού λόγου αλλά από τον αντισημιτισμό. Και τελικά όπως αποδείχτηκε από την ημερίδα αυτή δίκιο είχα εγώ: δεν είχαμε απλώς τον υπόκωφο αντισημτισμό στη χώρα με τα μεγαλύτερα ποσοστά αντισημιτισμού στην Ευρώπη. Είχαμε μια επίθεση στην ακαδημαϊκή ελευθερία και τον Ελληνικό Εβραϊσμό και μάλιστα από Αριστερούς πανεπιστημιακούς που θα έπρεπε να θεωρούν τις δημόσιες δηλώσεις πολιτικών φρονημάτων ως ανάθεμα και την ακαδημαϊκή ελευθερία ως απόλυτο αγαθό !
Παρά τις αδιανόητες αντιδράσεις από πλευράς πανεπιστημιακών, η ημερίδα πραγματοποιήθηκε, όμως σκέφτομαι τι παρακαταθήκη αφήνει. Πώς θα πραγματοποιούνται εκδηλώσεις για πιο "δύσκολα" ιστορικά θέματα σε σχέση με τους Έλληνες Εβραίους, όταν ακόμα και τόσο "αθώες" τίθενται υπό την ομηρεία οργανωμένων αντισημιτών; Πόσο ελεύθερος είναι ένας νέος ιστορικός να προσεγγίσει τα θέματα του ελληνικού εβραϊσμού, χωρίς να φοβάται τη στοχοποίηση από πανεπιστημιακούς "εγνωσμένου κύρους" κάθε φορά που φλέγεται η Μέση Ανατολή;
Ο καθένας μπορεί να είναι ενάντια στο Ισραήλ ή ενάντια στη Χαμάς. Ομως η στοχοποίηση των Ελλήνων Εβραίων, η αλα καρτ ακαδημαϊκή ελευθερία και η απαίτηση για "πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων" επιστρέφουν την Ελλάδα στη δεκαετία του '30. Μπροστά σε αυτή την προοπτική, όντως, η σιωπή είναι σμύρνα και λιβανωτός στους ισχυρούς. ֍