JTA Πέμπτη 14.2.2018
Ariel Sobel*

Γεννήθηκα το 1995 κάτι που σημαίνει πολλά πράγματα. Οι Δίδυμοι Πύργοι κατέρρευσαν, όταν πήγαινα στον παιδικό σταθμό. Είμαι παιδί της ψηφιακής εποχής. Κατά τη διάρκεια της ζωής μου το Ισραήλ υπήρχε. Και οι περισσότεροι δεν έχουν ιδέα τι σημαίνει η λέξη «Σιωνισμός».

Σ’ ένα γεύμα που είχα με κάποια Εβραία φίλη και βαθιά γνώστρια της πολιτικής, μου περιέγραψε πόσο σοβαρή είναι η παρεξήγηση. Μετά από δύο ώρες ομιλίας σχετικά με τον προοδευτικό ακτιβισμό, γούρλωσε τα μάτια της με τρόμο, όταν της επισήμανα ότι είμαι Σιωνίστρια.

«Αυτό δε σημαίνει ότι είσαι κατά των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων;» με ρώτησε.

«Και βέβαια όχι», απάντησα και της ζήτησα να μου πει εάν ήξερε η ίδια τι σημαίνει ο όρος Σιωνισμός.

Δεν ήξερε.

Της εξήγησα ότι Σιωνιστές είναι απλοί άνθρωποι που πιστεύουν στο δικαίωμα του εβραϊκού λαού για αυτοδιάθεση στην αρχαία πατρίδα τους.

Η Sara Yael Hirschhorn, επισκέπτρια καθηγήτρια Ισραηλινών Σπουδών στο Crown Family Center for Jewish and Israel Studies του πανεπιστημίου Northwestern, μου είπε πρόσφατα ότι αντί να υποστηρίζει κάποια συγκεκριμένη κυβέρνηση ή οτιδήποτε πράττει το Ισραήλ «ο Σιωνισμός είναι η εβραϊκή αυτοδιάθεση». «Υποστηρίζει το δικαίωμα του Ισραήλ στην ύπαρξη, ότι οι Εβραίοι δεν είναι απλά μία θρησκεία αλλά και λαός και έθνος, ότι έχουν το δικαίωμα να χειρίζονται τις υποθέσεις τους και ότι η ίδια τους η ύπαρξη δεν εξαρτάται μόνο από το να είναι μειονότητα σε κάποια άλλη χώρα».

Παρόλο που υπάρχουν επικριτές με διαφορετική επιχειρηματολογία, ο Σιωνισμός δεν επιβάλλει το ότι αξίζουν την αυτοδιάθεσή τους οι Εβραίοι εις βάρος των Παλαιστινίων, παρόλο που ορισμένοι Σιωνιστές το πιστεύουν πράγματι και έχουν βάλλει τα δυνατά τους να το εφαρμόσουν στο σημερινό Ισραήλ. Αν δούμε κριτικά την φαινόμενο θα διαπιστώσουμε ότι η παραπάνω άποψη δεν προέκυψε από το Σιωνισμό τους αλλά είναι αποτέλεσμα προκαταλήψεων και φόβων. Ο Σιωνισμός μου με ικετεύει να υπερασπίζομαι την αυτοδιάθεση των Παλαιστινίων και άλλων εθνικών ομάδων στην εκτενή μάχη για τα δικαιώματα των αυτοχθόνων. Κανένα έθνος δεν νομιμοποιείται να κερδίζει την ελευθερία του περιθωριοποιώντας κάποιο άλλο, ενώ πολλοί Σιωνιστές και μαζί τους πολλοί αντι-Σιωνιστές, κάνουν το λάθος να υποθέτουν ότι δεν μπορούμε να εξασφαλίσουμε κράτος και αξιοπρέπεια και στους δύο.

Μετά από τη συζήτηση που είχαμε στο γεύμα μας, η φίλη μου αντιλήφθηκε ότι είναι και η ίδια Σιωνίστρια.

Συνάντησα την ίδια αντίδραση σε κάθε επαφή μου με αμέτρητα άτομα (είτε Εβραίους είτε μη-Εβραίους) της ηλικίας μου στο Los Angeles. Τους εξήγησα ότι αυτοδιάθεση των Εβραίων και Σιωνισμός σημαίνει ότι και βραζιλιάνικο φαγητό στη Century City και χούμους στο Hollywood.

Όπου κι αν πάω, φαίνεται ότι οι άλλοι επαναπροσδιορίζουν τον όρο και τον συνδέουν με πράγματα που δεν θα προσυπέγραφα ποτέ. Κι ενώ ο Σιωνισμός μοιάζει διαφορετικός για κάθε ένα Σιωνιστή, είμαι κατηγορηματικά αντίθετη στην καταπίεση των Παλαιστινίων, την κατοχή της Δυτικής Όχθης και της κυβέρνησης του Μπινγιαμίν Νετανιάου. Μόνο το 3 τοις εκατό των Αμερικανών Εβραίων αυτοπροσδιορίζονται ως «γενικά όχι φιλο-Ισραηλινοί», ωστόσο η πλειονότητα των φιλο-Ισραηλινών Αμερικανών Εβραίων δηλώνει επίσης ότι είναι «λίγο» ή «πολύ» επικριτική στις πολιτικές του Ισραήλ.

Ο Jonathan Sarna, διευθυντής του Κέντρου Schusterman για τις Ισραηλινές Σπουδές του πανεπιστημίου Brabdeis, με διαβεβαίωσε ότι οι φίλοι μου δεν είναι οι μοναδικοί που έχουν σοβαρές παρανοήσεις για το τι σημαίνει Σιωνισμός.

«Οι περισσότεροι αμερικανοί Εβραίοι και βεβαίως οι περισσότεροι αμερικανοί μη-Εβραίοι, δεν έχουν την παραμικρή ιδέα για τον Σιωνισμό» μου είπε ο Sarna. «Υπάρχουν πολλοί Εβραίοι, όχι τόσοι πολλοί ανάμεσα στους φιλελεύθερους Αμερικανούς, που με κάποιο τρόπο νομίζουν ότι ο Σιωνισμός αφορά τον εκτοπισμό Αράβων ή ένα σωρό άλλα πράγματα που δεν έχουν ασφαλώς καμία απολύτως σχέση μ’ αυτόν».

Μεταξύ πολλών νέων ανθρώπων, ακόμη και Εβραίων, ο Σιωνισμός έχει γίνει συνώνυμου της αποικιοκρατίας των εποίκων, της Ισλαμοφοβίας και ενίοτε απλώς του ρατσισμού. Κι όμως, αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι που δεν έχουν την παραμικρή ιδέα του όρου, τον επαναπροσδιορίζουν χρησιμοποιώντας τον ακόμη και σαν όνειδος. Πολλοί κατά τα άλλα προοδευτικοί άνθρωποι έχουν ξεκαθαρίσει ότι θέλουν να φύγουν οι Σιωνιστές από τους χώρους τους και να εξαφανιστούν εντελώς.

Πώς συνέβη να χάσει το νόημά του ο Σιωνισμός ανάμεσα στους συνομηλίκους μου; Εμείς δεν είμαστε η γενιά που αναδιατύπωσε το φεμινισμό ως «ισότητα των φύλων» «που συνιστά τον πραγματικό του ορισμό, αντί για οτιδήποτε προσποιούνται ότι σημαίνει οι μισογυνιστές;»

Χάθηκε η ικανότητα να οριστεί η εβραϊκή αυτοδιάθεση από τη στιγμή που η πραγματικότητα ενός εβραϊκού κράτους βυθίστηκε μέσα στην αμερικανική συνείδηση;

Ίσως το σύγχρονο κράτος, ανεξαιρέτως ελαττωμάτων, έκανε ευκολότερo το διασυρμό του Σιωνισμού.

«Δεν πιστεύω ότι ο Σιωνισμός προσυπογράφει τις πολιτικές του Μπινγιαμίν Νετανιάου αλλά προσυπογράφει την ιδέα ενός κράτους του Ισραήλ που υπάρχει σήμερα και όχι εκείνου που ίσως να οραματιζόταν το 1896» είπε η Hirschhorn. «Δεν μπορούμε να γυρίσουμε πίσω την ταινία της ιστορίας για να διατυπώσουμε μια διαφορετική εκδοχή».

Με ένα σύγχρονο κράτος οι Εβραίοι αντικειμενικά ασκούν περισσότερη ισχύ από όση είχαν τους περασμένους αιώνες και «οι άνθρωποι βρίσκουν αυτή την εβραϊκή ισχύ εγγενώς απειλητική» μου είπε η Hirschhorn.

«Υπάρχουν πολλοί αντισημίτες σ’ αυτόν τον κόσμο που θα ήθελαν τους Εβραίους ανίσχυρους και να έχουν το πλεονέκτημα έναντι αυτής της αδυναμίας» προσθέτει. «Το Κράτος του Ισραήλ αντιπροσωπεύει σήμερα την ιδέα ότι αυτό δεν θα ξανασυμβεί, και, αφήνοντας κατά μέρος το παλαιστινιακό ζήτημα, υπάρχουν άνθρωποι σ’ αυτόν τον κόσμο στους οποίους δεν αρέσει η ιδέα ότι τώρα οι Εβραίοι έχουν ένα κράτος και την δυνατότητα να προστατεύσει τους εαυτούς τους και πιθανό και άλλους».

Αντί για μία ενδελεχή και πολύπλοκη εκτίμηση της αυτοδιάθεσης και προστασίας των Εβραίων ο «Σιωνισμός στο Twitter είναι#occupation, #genocide, #settlercolonialism, #evil. Αυτό είναι για τη γενιά μας ο Σιωνισμός» λέει η Hirschhorn. Για τους συνομηλίκους μου αυτή η λεπτή έννοια έχει εξαφανιστεί σαν μια selfie που στάλθηκε μέσω Snapchat.

Ως συγγραφέας γίνομαι αποδέκτης σχολίων ότι είμαι ρατσίστρια Σιωνίστρια κάθε φορά που καθίσταται φανερό στην πλατφόρμα ότι είμαι Εβραία. Τελευταία όλο και περισσότερο προσγειώνομαι στην πραγματικότητα με την ισραηλινή κυβέρνηση αλλά και στέκομαι πιο ισχυρή από κάθε άλλη φορά στην πεποίθησή μου ότι το κράτος πρέπει να υπάρχει.

«Ο Σιωνισμός υποτίθεται ότι θα δημιουργούσε ένα ασφαλές λιμάνι και η αυτοδιάθεση φάνταζε ο μοναδικός τρόπος να προστατευθούμε ως λαός από τον Αντισημιτισμό» σύμφωνα με τη Hirschhorn, που είπε ότι οι περισσότεροι νεαροί αμερικανοί Εβραίοι, δυστυχώς, βλέπουν το Ισραήλ περισσότερο σαν προορισμό διακοπών παρά ως την επιβεβλημένη πατρίδα. «Οι άνθρωποι της γενιάς μας δεν συμμερίζονται την ιδέα ότι το Ισραήλ ή ο Σιωνισμός είναι ένα είδος ασφαλούς λιμανιού. Αν εξαιρέσουμε το Pittsburgh, που φαίνεται ότι αποτελεί ένα είδος σοκ για πολλούς στην κοινότητα των Αμερικανών Εβραίων, γενικώς έχουμε την αίσθηση ότι ζούμε με ασφάλεια και άνετα μέσα σε μια άλλη χώρα υπό μία ηγεσία ή εξουσία που δεν είναι κατ’ ανάγκη δική μας».

Αυτό ίσως να είναι μία εξήγηση, όπως μας εξηγεί ο Sarna, όταν τελεί υπό απειλή η ασφάλεια των Εβραίων, να ανεβαίνει γενικά η εβραϊκή υποστήριξη προς τον Σιωνισμό. Ευτυχώς, η Αμερική υπήρξε ανέκαθεν ασφαλής για τους Εβραίους. Δυστυχώς, αυτό δεν σημαίνει και ότι κάθε Αμερικανός Εβραίος εκτιμά την αναγκαιότητα ενός εβραϊκού κράτους.

«Έπειτα από χιλιάδες χρόνια εποικισμού ή εξορίας στη Διασπορά ή αδυναμίας ή διωγμών ή δολοφονιών, ο Σιωνισμός επέτρεψε στους Εβραίους την αυτοδιάθεση σε μια γη που ήταν ιστορικά δική τους και στην οποία επέτρεψαν» είπε ο Sarna. «Η εβραϊκή νεολαία ούτε που θυμάται ότι υπήρξε εποχή όπου κανείς δεν δεχόταν τους Εβραίους. Φαντάζεται το εξής: «Αααα, οι Εβραίοι είναι λευκοί τύποι και ισχυροί και όλοι τους θέλουν. Ο πρόεδρος, που δεν συμπαθεί και τόσο πολύ τους ισπανόφωνους μετανάστες, αγαπά τους Εβραίους. Τους αναγνωρίζει στο State of the Union” και φαντάζεται ότι έτσι γινόταν πάντα».

Καθώς ανήκω στην πρώτη γενιά της οποίας η οικογένεια δεν εκτοπίστηκε από τους Ναζί, απλά δεν μπορώ να ξεχάσω στην ιστορία της εξορίας. Δεν πιστεύω ότι κάποια χώρα εκτός από το εβραϊκό κράτος μπορεί να αποτελέσει ένα πραγματικά ασφαλές σπίτι για τους Εβραίους. Ίσως ορισμένοι να δουν κάποιο σύμπτωμα ενός τραύματος που διαπερνά όλες τις γενεές, αλλά για μένα αυτό δεν αποτελεί ιστορική ανάλυση. Από το Ιράκ μέχρι την Ουκρανία, κάθε κράτος στο οποίο ζήσαμε, στράφηκε εναντίον μας. Πολλοί Εβραίοι στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία νιώθουν ότι οι ίδιες τους οι χώρες βρίσκονται στη διαδικασία να πράξουν το ίδιο.

Όμως όπως η Μαύρη Δύναμη, η χειραφέτηση των LGBTQ και των φεμινιστικών κινημάτων άνθισαν τη δεκαετία του ’60, το σιωνιστικό κίνημα διαρκώς και ψευδώς διαβάλλεται από όσους βλέπουν περηφάνεια στην εβραϊκή κουλτούρα και την ύπαρξή του σαν βία.

Στο τέλος ίσως αυτά να βρίσκονται στη ρίζα τoύ γιατί να έχει γραπωθεί από μας ο σιωνιστικός κόσμος: ο Σιωνισμός εγγενώς κάνει έκκληση στην εβραϊκή ισχύ, η οποία είναι κάτι που θα αναστατώνει πάντοτε τους περισσότερους σ’ αυτόν τον κόσμο.

_________________________   

*Η Ariel Sobel είναι γνωστή συγγραφέας, σκηνοθέτης και ομιλήτρια στο TEDxis, κατάγεται από το Long Island κάτι που κάνει το όνομά της ιδιαίτερα δυσπρόφερτο. Είναι απόφοιτη της Σχολής Κινηματογραφικών Τεχνών του Πανεπιστημίου της Ν. Καλιφόρνιας και διηγείται ιστορίες για το σεξ, τη θρησκεία και τους ανθρώπους που πρέπει να θυσιάσουν να πάντα για να ακουστεί η φωνή τους. Ακολουθείστε τη στο Twitter στη διεύθυνση @arielsobelle.

https://www.jta.org/2019/02/14/opinion/nobody-knows-what-zionism-means-anymore-two-historians-help-explain-why        

 

 

Κατηγορία: Μέση Ανατολή