Money and Life Δευτέρα 22.1.2024
Χρήστος Μπαξεβάνης*
Έχοντας ήδη συμπληρωθεί εκατό και πλέον ημέρες από την αποτρόπαια επίθεση, τις θηριωδίες και τις φρικαλεότητας που ακολούθησαν (απαγωγές μικρών παιδιών, σφαγές νηπίων, βιασμοί γυναικών, βασανιστήρια ηλικιωμένων ανθρώπων) οι σκέψεις μας είναι στους 136 αθώους ομήρους, στα ορφανά παιδιά που έμειναν πίσω όταν σφαγιάστηκαν οι γονείς τους, καθώς και στους γονείς που έχασαν τα παιδιά τους ή είναι όμηροι. Η 7η Οκτωβρίου 2023, το «Μαύρο Σάββατο», είναι η αντίστοιχη 11η Σεπτεμβρίου του 2001 των ΗΠΑ. Το περιβάλλον ασφάλειας έχει πλέον αλλάξει. Η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ και οι θηριωδίες που ακολούθησαν έχουν δημιουργήσει νέα δεδομένα, μια νέα πραγματικότητα, όπου τίποτα δεν θα είναι όπως πριν. Έκτοτε, θέματα που επηρεάζουν εθνικά το Ισραήλ, επηρεάζουν την ίδια στιγμή περιφερειακά την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, αλλά και το διεθνή κοινότητα συνολικά, ιδίως το σύστημα αρχιτεκτονικής ασφάλειας, το οποίο, κάτω από το βάρος της Ισλαμικής Τρομοκρατίας, του υβριδικού πολέμου και των ασύμμετρων απειλών, μοιραία αναμένεται να αλλάξει. Νομικοί, Διεθνολόγοι, Πολιτικοί Επιστήμονες και Ιστορικοί βρισκόμαστε μπροστά στην αναδιαμόρφωση και αναδιάταξη του διεθνούς συστήματος, αναζητώντας νέα επιστημονικά και θεσμικά εργαλεία ερμηνείας και κατανόησής του.
Μετά την χερσαία επιχείρηση στη Γάζα και την εξουδετέρωση της Χαμάς θα απαιτηθεί οικοδόμηση της ειρήνης και μια συνολική ανοικοδόμηση των θεσμών της περιοχής, με όρους Ασφάλειας, Δημοκρατίας, Ελευθερίας και Ανοιχτής Κοινωνίας. Θα απαιτηθούν διαδικασίες οικονομικής ανόρθωσης και πολιτικής αποκατάστασης των μεταπολεμικών κοινωνιών, στη βάση ενός συνόλου βραχυπρόθεσμων, μεσοπρόθεσμων, αλλά και μακροπρόθεσμων μετασυγκρουσιακών δράσεων σε κοινωνικοοικονομικό, θεσμικό, πολιτικό και ανθρωπιστικό επίπεδο, καθώς και σε επίπεδο ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ιδιαίτερη έμφαση θα (πρέπει να) δοθεί στον τερματισμό της οικονομικής διαφθοράς που αφήνει πίσω της η Χαμάς, καθώς και η αναγκαία μεταρρύθμιση στη εκπαίδευση στη Γάζα προκειμένου να αντιμετωπιστεί το ριζωμένο μίσος των κατοίκων της περιοχής όχι μόνο για το Ισραήλ, αλλά για τους απανταχού Εβραίους.
Σε ό,τι αφορά το καθεστώς διοίκησης, και ενώ οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα συνεχίζονται, η συζήτηση για την επόμενη ημέρα, στη μετά Χαμάς εποχή, έχει ήδη ξεκινήσει, με τα πρώτα σενάρια να έχουν δει το φως της δημοσιότητας: 1) διοίκηση της Λωρίδας από την Παλαιστινιακή Αρχή σε συνεργασία στο πεδίο της ασφάλειας με το Ισραήλ, όπως συμβαίνει στη Δυτική όχθη, 2) ανάπτυξη πολυεθνικής ειρηνευτικής δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στην περιοχή μετά τη λήξη του πολέμου, σε συνεργασία με το Ισραήλ και σημαντικό ρόλο κρίσιμων αραβικών κρατών, 3) διοίκηση μέσω αραβικών εγγυήσεων, υπό την ομπρέλα μιας πιο αναβαθμισμένης Συμφωνίας ανάμεσα σε Ισραήλ και Άραβες, στη βάση και κατά το πρότυπο των Συμφωνιών του Αβραάμ, οι οποίες, παρά το πλήγμα που δέχτηκαν από την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, παραμένουν μια σημαντική παρακαταθήκη, πρωτίστως για την π.εριοχή της Μέσης Ανατολής, αλλά και για τη Διεθνή Διπλωματία
Μέχρι, ωστόσο, να έρθει η ώρα για να συζητηθούν συγκεκριμένες λύσεις για την διοίκηση της Γάζας, και καθώς οι εξελίξεις είναι δυναμικές και διαμορφώνονται μέρα με τη μέρα, μπορούμε με ασφάλεια να καταλήξουμε σε τρία πρώτα δεδομένα: 1) η Χαμάς θα βρίσκεται έξω από την εξίσωση, 2) για ένα ικανό χρονικό διάστημα το Ισραήλ θα (πρέπει να) έχει την γενική ευθύνη για την ασφάλεια του εδάφους, διαφορετικά εγκυμονεί ο κίνδυνος επαναδημιουργίας τρομοκρατικών και εγκληματικών θυλάκων στην περιοχή, 3) έχουν ωριμάσει οι συνθήκες, ειδικά και υπό το βάρος των τελευταίων γεγονότων, για την ανάδειξη ενός νέου προσώπου που θα συνενώσει τους Παλαιστινίους στο δρόμο ανάδειξης μιας νέας αξιόπιστης και αποτελεσματικής Παλαιστινιακής Αρχής. Το βέβαιο πάντως είναι ότι η περιοχή δεν μπορεί και δεν πρέπει να μετατραπεί σε ένα δεύτερο Ιράκ ή σε έναν δεύτερο Λίβανο.
Το Ισραήλ, πέραν της νόμιμης άσκησης του φυσικού δικαιώματος στην αυτοάμυνα (άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών) μετά την τρομοκρατική επίθεση που δέχτηκε από την Χαμάς, διεξάγει τις στρατιωτικές του επιχειρήσεις, από την πρώτη στιγμή και μέχρι σήμερα, σύμφωνα με τους κανόνες του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου (αναγκαιότητα, αναλογικότητα, last resort, προστασία αμάχων). Ο Λαός του Ισραήλ ασκεί το αυτονόητο δικαίωμα του να ζει με ελευθερία και ασφάλεια στα πάτρια εδάφη του, γιατί όταν έχεις πρωτοέρθει σε αυτά τα εδάφη πριν από 3000 και πλέον χρόνια, μόνο κατακτητής και κατοχική δύναμη δεν μπορεί να λογίζεσαι.
Σε ό,τι αφορά τη διαδικασία παραπομπής του Ισραήλ στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης με την κατηγορία επιχείρησης γενοκτονίας εναντίον των Παλαιστινίων της Γάζας, ο ηγέτης της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης της Ισραηλινής Βουλής, Γιαΐρ Λαπίντ ανέφερε χαρακτηριστικά: «Στις 7 Οκτωβρίου, τρομοκράτες της Χαμάς εισέβαλαν σε σπίτια Ισραηλινών πολιτών, αθώων πολιτών. Δολοφόνησαν, βίασαν και αιχμαλώτισαν παιδιά, ηλικιωμένους, γυναίκες και μωρά. Αντί να βάζουν τους δολοφόνους στο εδώλιο, ο κόσμος σήμερα κρίνει τους δολοφονημένους. Δεν δικάζεται σήμερα μόνο το κράτος του Ισραήλ, αλλά η ακεραιότητα της διεθνούς κοινότητας. Εάν μια χώρα που αμύνεται ενάντια σε μια βίαιη επίθεση από δολοφόνους τρομοκράτες μπορεί να παραπεμφθεί στο δικαστήριο για γενοκτονία, η «Σύμβαση Γενοκτονίας» έχει γίνει μέσο επιβράβευσης της τρομοκρατίας και προώθησης του αντισημιτισμού».
Σε αυτή την πραγματικότητα δεν χωρούν «ναι μεν αλλά», επιλεκτική ευαισθησία και μονόπλευρος ανθρωπισμός. Καθώς το Ισραήλ, το προκεχωρημένο φυλάκιο του δυτικού πολιτισμού στη Μέση ανατολή, δίνει μια μάχη όχι μόνο για τη ύπαρξη του, αλλά συνολικά για τον ελεύθερο και πολιτισμένο κόσμο, για τις κοινές μας αξίες και αρχές, απέναντι στην Ισλαμική Τρομοκρατία, τον υβριδικό πόλεμο και τις ασύμμετρες απειλές, εμείς δεν μπορεί παρά να στεκόμαστε με αλληλεγγύη δίπλα του, λέγοντας με τον πλέον σαφή και κατηγορηματικό τρόπο πως το «ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΩΡΑ». Στην οδυνηρή μνήμη του Ολοκαυτώματος και απέναντι στις δολοφονικές ιδεολογίες του 20ου αιώνα, μέχρι τους σύγχρονους εκφραστές τους (Χαμάς στο Ισραήλ,, Χεζμπολάχ στον Λίβανο, σιιτικές πολιτοφυλακές στη Συρία, Χουτι στην Υεμένη) μια μακρά γενεαλογία του κακού, η «Προέλαση της Ελευθερίας» τελικά θα έχει τον τελευταίο λόγο.
Εκατό ημέρες μετά τη φρικιαστική δολοφονία 1200 Ισραηλινών από στυγνούς τρομοκράτες και 136 ομήρους να κρατούνται στα έγκατα της Γάζας, η κριτική στο Ισραήλ διολισθαίνει στη δαιμονοποίηση του λαού του και στην απονομιμοποίηση του δικαιώματος ύπαρξης του, παρέχει έμμεση η άμεση υποστήριξη στη Χαμάς και στους οπαδούς της, και ισοδυναμεί με υποστήριξη μιας γενοκτονίας σε βάρος των Ισραηλινών πολιτών. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Βίκτωρ Ισαάκ Ελιέζερ αυτό ακριβώς είναι αντισημιτισμός, «διότι επιχειρούν να στερήσουν το συλλογικό δικαίωμα των Εβραίων να ζουν ως έθνος στο κράτος του Ισραήλ, που γεννήθηκε από τις στάχτες του Ολοκαυτώματος! Όσο και αν κάποιοι ενοχλούνται, όσο και αν κάποιοι προσπαθούν να αποποιηθούν τον χαρακτηρισμό του αντισημίτη επειδή δεν ταιριάζει στην ελιτίστικη ταυτότητά τους, είναι αντισημίτες!».֍
*Ο Χρήστος Μπαξεβάνης είναι Διδάκτωρ Νομικής ΑΠΘ, Διεθνολόγος, πρ. Ειδικός Εμπειρογνώμων στην ΕΕ
https://www.moneyandlife.gr/chamas-enarksi-tou-polemou-kai-i-meta-chamas-epochi/